Telefoondetox: vind die creatieve flow terug

Je kind hangt onderuitgezakt met een telefoon op de bank. Veel ouders ergeren zich aan dit plaatje. Maar écht lummelen kun je het niet noemen. De hersenen van kinderen worden constant geprikkeld door wat ze op het scherm zien en krijgen alsnog geen rust. Een telefoondetox is het antwoord.

Ik ben zeker geen tegenstander van de mobiele telefoon. De smartphone is een fantastische uitvinding, waarmee we altijd en overal met elkaar in contact kunnen zijn. Kunnen, maar niet hoeven. Te veel op je beeldschermpje kijken kan ook tot isolatie en telefoonverslaving leiden. Face-Time is fantastisch, maar face-to-face met je vrienden is nog beter. Bij het spelen met een telefoon zijn je hersenen namelijk constant hard aan het werk. Maar even écht lummelen stimuleert creativiteit bij kinderen. Jammer genoeg zijn sommige kinderen het vervelen al op jonge leeftijd verleerd.

Onze hersenen vervelen zich veel minder, omdat we geneigd zijn alle lege momenten in te vullen met het checken van appjes en mailtjes of het scrollen door een van de vele app-tijdlijnen. Omdat je hersenen niet tot rust komen, word je oppervlakkiger, minder creatief en vermindert zelfs je empathisch vermogen, blijkt uit onderzoek. En wie zich verliest in een activiteit, bereikt juist een soort flow, een geluks-staat-van-zijn. Als je telefoon blijft piepen en knipperen, is de kans kleiner dat je die flow bereikt.

Onderzoek van online panel PanelWizard in opdracht van Mediawijzer.net wijst uit dat 89 procent van de ouders moeite heeft met het mediagebruik van hun kinderen. Ook BN’ers doen steeds vaker een telefoon detox; Simon Keizer liet bijvoorbeeld laatst nog weten sociale media voortaan zoveel mogelijk uit te zetten. En ook Ed Sheeran en Selena Gomez gebruiken hun telefoons bijna niet meer. Maar hoe doe je dat nu, afkicken van je telefoonverslaving?

Je kent het zelf vast ook: kinderen op bed, je ploft op de bank, zet de tv aan… én grijpt ook meteen naar je telefoon. Om daarna zowel halfslachtig je film te kijken en niet echt doelgericht door je social media te scrollen. Zonde, toch! Een week geen telefoon is natuurlijk een goed begin, maar wil je echt van je verslavende gewoontes af, zul je routines moeten doorbreken.

Een digitale detox hoeft niet te betekenen dat je helemaal offline gaat. Je kunt ook ‘digiminderen’. Kijk welke apps en media voor je werken, maar sluit de ‘ruis’ uit. En probeer bijvoorbeeld deze tips eens:

1. Geen telefoon meer in je slaapkamer
   Even eerlijk: hoe vaak check je voor het slapen gaan nog even snel je sociale media? En hoe vaak grijp je ’s ochtend als eerste naar je telefoon? Je schermlicht zorgt ervoor dat je minder slaaphormoon aanmaakt. Leg je telefoon ’s nachts eens in de keuken of woonkamer en stel een ouderwetse wekker in.
2. Zet niet-relevante notificaties uit
   Notificaties zijn zo gemaakt dat het verslavend werkt: we maken het gelukshormoon dopamine aan van een plingetje, een knipperend lampje of een blauw vinkje. Maar hoe belangrijk is het nu echt dat je per direct weet dat je favoriete YouTuber een nieuwe video heeft geüpload? Je komt daar wel achter als je even gaat zitten voor het kijken van filmpjes. Dat mag, maar dan wel bewust. En niet omdat je telefoon het dicteert.
3. Geen telefoon aan tafel
   Ga het gesprek weer eens aan met je tafelgenoten en spreek af dat de telefoon niet aan tafel verschijnt. Niet even snel spieken, of even iets opzoeken. Gewoon eens ouderwets aandacht aan elkaar besteden.
4. Wissel af: kies telefoonmomenten
   Het is niet zo dat je nóóit online mag zijn, maar doe het bewust op vaste periodes op een dag. Maak er geen automatische handeling van. Vaak is je telefoongebruik maar een gewoonte en heb je niet écht een behoefte aan nutteloos scrollen. Je leest geconcentreerder in je boek, je bent meer aanwezig voor je gezin en bewuster aan het leven als je de momenten uitkiest en je telefoon voor de rest van de tijd negeert.
5. Help, ik verveel me!, telefoondetox voor je kids
   In het boek ‘Help, ik verveel me!’ komt de 6-jarige Sarah er tijdens een verplichte telefoondetox achter dat lummelen eigenlijk heel leuk is. Je gaat nieuwe dingen ontdekken en je wordt er creatiever van. Sarah ontdekt in het boek allerlei manieren om zo’n telefoon detox te overleven. Eerst aarzelend, maar steeds enthousiaster vindt ze allerlei leuke dingen om te doen. Lekker doedelen, een geheimschrift maken of keien beschilderen: alles kan! Lezertjes ontdekken met haar mee dat minder op je telefoon kijken ook juist iets positiefs oplevert: tijd voor jezelf en tijd om nieuwe dingen te bedenken. Het boekje wordt zo ook meteen een werkboek voor kinderen die zich écht geen raad weten met telefoonloos vervelen.